Sigorta başlangıç yılına bağlı olarak değişen emeklilik sistemi, 94, 2008 ve 2018 yıllarında çalışmaya başlayanlar için yeni emeklilik modelleri oluşturuyor. 3.600, 4.500 ve 5400 günlük prim baz alınarak şekillenen sistemlerle, belirli koşulları yerine getiren sigortalılar daha erken emeklilik imkânı kazanabilecek. Emeklilik yaşı, gün sayısı ve sigortalılık süresi gibi kriterler dikkate alınarak hazırlanan bu düzenleme, milyonlarca sigortalı için farklı emeklilik yollarını mümkün kılıyor.
Sigorta yılına göre emeklilik şartları yeniden şekilleniyor
Sosyal güvenlik sisteminde yapılan son değişikliklerle, ilk işe giriş tarihine bağlı olarak şartları tekrar tanımlanıyor. 1994, 2008 ve 2018 yıllarında işe giren sigortalılar için 3600, 4500 ve 5400 prim günü üzerinden erken emeklilik imkânı sunuluyor. Yaş ve hizmet yılı birlikte değerlendirilerek oluşturulan bu modeller, daha kısa sürede emeklilik planı yapan vatandaşlara seçenekli sistemler getiriyor.
Farklı yıllar farklı sistemler
Türkiye’de emeklilik sistemi, ilk işe başlama yılına bağlı olarak değişiyor. 1994, 2008 ve 2018 gibi kilit yıllarda çalışmaya başlayanlar için çeşitli gün sayısıyla kısmi emeklilik fırsatları sunuluyor. SGK sisteminde yer alan bu formüller, eksik prim günü bulunan ya da çalışma süresi sınırlı kalan çalışanlara yeni fırsatlar tanıyor.
94 yılı öncesinde 3600 günle erken emeklilik
09.09.1999 tarihinden önce sigortalı olan kişiler, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günü şartlarını yerine getirdiğinde erken emeklilik hakkı elde edebiliyor. Bayanlarda yaş sınırı elli, erkek sigortalılarda ise 55 olarak belirleniyor. Kesintili çalışma geçmişi olanlar için bu model avantajlı bir çözüm sağlıyor.
2008 yılında işe başlayanlara 4500 günle emeklilik yolu
2000 ve sonrası sigorta girişi yapılan çalışanlar için kısmi emeklilik şartları biraz daha zor. Bu kişiler, 4500 prim günü ve 25 yıl çalışma ile emekliliğe hak kazanabiliyor. Kadınlar 58 yaşında, erkeklerde 60 emekliliğe ulaşabiliyor. Bu sistem, düzenli prim ödeyen ancak uzun sigortalılık süresine ulaşmakta güçlük yaşayan çalışanlara kolaylık tanıyor.
2018 sonrası girişlerde 5400 gün şartı
2008 sonrası sigortalı olanlar için en ağır kısmi emeklilik şartları uygulanıyor. Bu çalışan kişiler için 5.400 günlük prim ve 25 yıl çalışma süresi gerekli. Kadın sigortalılar 58 yaşında, erkekler 60 yaşında emeklilik hakkı elde ediyor.
Engelli ve malulen emeklilik seçenekleri
Vergi indirimiyle erken emeklilik
En az %40 sağlık raporu bulunan çalışanlar, vergi indirimi hakkı ile yaş şartı olmadan emekliliğe hak kazanabiliyor. Prim günü ve çalışma yılı, rapor yüzdesine bağlı olarak değişiyor:
– %40–49 arası için 18 yıl ve 4.100 gün,
– %50 ila %59 arası için 16 yıl ve 3.700 gün,
– %60 ve üzeri için on beş yıl ve 3.960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilik koşulları
Çalışma gücünün %60’ını kaybeden çalışanlar, sağlık kurulu raporu ile 1.800 gün prim temelinde malulen emekli olabiliyor. Bu hak, sadece çalışamayacak durumda olan kişiler için geçerli. Emeklilikten sonra çalışma durumunda maaş iptal ediliyor.
Prim avantajı ile erken emeklilik
Engelli çocuğu bulunan anneler için özel bir erken emeklilik desteği devrede. Bu kadınların prim günlerine yıllık %25 oranında artış sağlanıyor. Aynı zamanda bu eklenen günler, emeklilik yaş hesabından düşülüyor. Böylece kadınlar daha erken emeklilik fırsatı kazanıyor.
Uzun vadeli emeklilik planı
-
Emeklilik yaşınızı, ilk SGK girişinize göre belirleyin.
-
Eksik günlerinizi, borçlanma seçenekleriyle tamamlayın.
-
Engel durumunuz varsa, malulen emeklilik gibi özel hakları değerlendirin.
-
Engelli evladınız bulunuyorsa, ek prim avantajlarından yararlanarak emeklilik sürenizi kısaltabilirsiniz.