Güneş’te Şiddetli Patlamalar Gerçekleşti
Son günlerde Güneş’te meydana gelen üç şiddetli patlama, uzmanları harekete geçirdi. Bu patlamaların, uzaya fırlatılan parçacıkların Dünya’ya ulaşabileceği endişesini doğurduğu bildiriliyor.
Olağanüstü Güneş Aktivitesi
Bu hafta Güneş’te olağanüstü bir aktivite kaydedildi. AR4274 kodlu aktif bölgede, 9 ve 10 Kasım tarihlerinde iki güçlü X sınıfı güneş patlaması gerçekleşti. Her iki patlama da Dünya’ya doğru plazma parçacıkları fırlattı; bu olaya koronal kütle atımı (CME) deniyor.
- 9 Kasım’daki X1.7 düzeyindeki patlama, TSİ 09.30’da zirveye ulaştı.
- Bu patlama, güçlü bir (R3) seviye radyo kesintisine neden oldu.
- CME’nin, 11-12 Kasım tarihlerinde Dünya’nın manyetik alanını etkilemesi bekleniyor.
Fırtına Uyarısı ve Kesintiler
ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi (NOAA), bu gelişmeler üzerine 10 Kasım için G1 (hafif) ve 11-12 Kasım için G2 (orta düzey) jeomanyetik fırtına uyarısı yayınladı. Bu tür fırtınalar, uydu sistemlerinde ve elektrik şebekelerinde geçici kesintilere neden olabilir.
Ayrıca, kuzey ışıklarının (aurora) daha güney enlemlerinde görünme olasılığı da artabilir.
Yeni Patlamalar ve Etkileri
10 Kasım sabahı, aynı bölgeden kaynaklanan başka bir X1.2 düzeyinde patlama tespit edildi. TSİ 11.20’de zirve yapan bu patlama da yeni bir CME gönderdi. Şu anda Dünya’ya doğru hareket eden en az iki CME bulunuyor:
- İlk CME, 7 Kasım’daki patlamadan kaynaklanıyor ve bu akşam hafif bir etki yapması bekleniyor.
- İkincisi ise 9 Kasım X1.7 patlamasından doğan CME olup, 11-12 Kasım civarında Dünya’ya ulaşması öngörülüyor.
Ayrıca, 10 Kasım’daki X1.2 patlamasıyla ilişkili üçüncü, muhtemelen daha büyük bir CME’nin de Dünya’ya yönelmiş olabileceği belirtiliyor. NASA’nın SOHO ve STEREO uzay araçlarından gelen veriler inceleniyor; hız ve yön analizi tamamlandığında tahminlerin güncellenmesi bekleniyor.
X Sınıfı Patlamalar Nedir?
Güneş patlamaları, Güneş’in manyetik alanında biriken enerjinin ani bir şekilde serbest kalmasıyla oluşan güçlü radyasyon patlamalarıdır. Bu olaylar, uzaya yüksek hızda radyasyon ve yüklü parçacıklar fırlatır. X sınıfı patlamalar, bu tür olayların en güçlü kategorisini temsil eder. “X” harfi, patlamanın şiddetini gösterirken, yanındaki sayı ise şiddetin derecesini belirler.
Uzmanlar, önümüzdeki günlerde Güneş’in yüksek enerjili etkinliğinin devam etmesi durumunda, Dünya genelinde parlak kuzey ışıkları ve olası manyetik fırtınaların görülebileceğini öngörüyor.