Masalların çocukların hayatındaki önemi ve kazanımları
Masal, Türk Dil Kurumu sözlüğünde: “Genellikle halkın yarattığı, ağızdan ağıza, kuşaktan kuşağa sürüp gelen mucizevi kişilerin başından geçen sıra dışı vakaları özetleyen hikaye türü.” olarak tanımlanmaktadır.
Masal, içinde bulundurdukları sıra dışı unsurlarla evlatların zihin dünyalarında bir hayal kurma yolculuğuna çıkmalarına imkan sağlar. Olayların, kahramanların üstüne düşünen çocuk, hayal dünyasını zorlayarak değişik bakış açıları kazanır. Toplumsal vakaları, bulunmuş olduğu toplumu, insanları anlamlandırmaya başlar. Çünkü masallar anlatıldığı dönemden ve kültürel öğelerinden izler taşır. Ahlaki değerleri çocuğa anlatabilmemiz mevzusunda bir araçtır. Değerler eğitiminde anlatılmak istenen bir oldukça mühim kıymeti çocuğa anlatmamız mevzusunda kullandığımız yöntemlerden biridir. Çocuk kişiliklerle kendini özdeşleştirme imkanı bularak karaktere bürünür ve bunun sonucunda empati kurma becerisi geliştirir. Özgüven gelişimini destekleyerek kendini daha iyi anlatım etme imkanı bulur. Masalların çocuğun üstündeki yarattığı unsurlara bakıldığında birçok kazanımı çocuğa sunar.
Masallar geçmişten günümüze gelirken ancak küçüklere ifade edilir benzer biçimde bir idrak oluşmuş olabilir fakat aslına bakarsak geçmişe bakıldığında yetişkinlerin birbirine anlattığını görebiliriz. Masal geceleri düzenlenerek insanların bir eğlence unsuru olarak da kullandığı bir vasıta olmuş masallar. Bu nedenle günümüzde yetişkinlerde masallardan faydalanabilir. Ebeveyn ve eğitimcilere çocuklar mevzusunda çözümsüz kaldıklarında, çözüm sağlayacak bir vasıta olma imkanı da tanır. Çocuklar mevzusunda “sen bunu yapmalısın, sen niçin bu şekilde yanlış şeyler yapıyorsun.” benzer biçimde söylemlerle sen dili ile konuşmak çocukla yetişkinler içinde bir duvar oluşturabilir. Bu nedenle çocuğa anlatılmak istenen olgular masalın değişmez unsurlarının dışına çıkılmadan masalın arasında eğlendirilerek çocuğa sunulabilir ve anlatılabilir. Bu halde olduğunda çocuk bilinçaltına gelen mesajı üstüne alınacak ve olması gerekeni hayatında meydana getirmeye başlayacaktır. Doğru olguları karakterine yansıyacaktır.
Genel anlamda çocuğun hayatındaki yerine baktığımızda masal oku faaliyetlerinin çocuğa sağlamış olduğu kazanımları şu şekildeki maddeleyebiliriz.
-Çocuğun yazılı ve sözlü edebiyat arasında zevk alarak, eğlenerek öğrenmesine olanak tanır.
-Çocuğun arasında bulunmuş olduğu toplumu, kuralları, etik normları, değerler eğitimi unsurlarını anlamasına olanak verir.
-Çocuğun serbest bir hayal dünyası kurmasını sağlar, oldukça boyutlu düşünme yetisi kazandırır.
-Karakterlerin yerine kendini koyarak empati kurma kabiliyeti kazandırır.
-Olay örgüsü arasında gelişen vakaları kendi iç dünyası ile özdeşleştirir, sorgular, kendi sorunlarına çözüm üretmesini sağlar.
-Dil gelişimini doğumdan itibaren destekler. Kelime hazinesini genişletir.-Özgüven kazanımı sağlar ve kendini daha iyi anlatım edebilme hususi durumunu çocuğa sunar.
-Ailesinin doğumdan itibaren ona masallar konu alıyor olması ile kaliteli zaman transfer imkanı bulur.
-Sosyal ilişkileri geliştirdiği için akranları ile daha iyi ilişkiler kurar.
-Masallar iyi sonla sonlanmış olur bu yüzden çocuk, İyi ile kötünün ayrımına varır. Bunu arasında sentezleme imkanı sunar ve iyi olanı tercih eder.
Bu kazanımların haricinde ki öteki mühim bir kazanım unsuru ise masallar evlatların duyularına hitap eder. Bu nedenle masal sonucunda duyu bütünlemeli oyunlar ile ifade edilen masal özdeşleştirilebilir. Karakter canlandırmaları ile yaratıcı drama yapılabilir. Özel gereksinimli evlatların hayatında da bir terapi benzer biçimde, bir tedavi edici metot benzer biçimde kullanılma şansı vardır. Ebeveynler ve eğitimciler için bir rehberdir.
Yoruma kapalı.